Еліміздің тұрақты дамуы мен халықтың өмір сүру сапасын арттыруда инженерлік инфрақұрылымды жаңғырту басты міндеттердің бірі болып табылады. Елдегі жолдар, электр станциялары, су және жылумен қамтамасыз ету жүйелері уақыт талабына сай жетілдірілмесе, экономиканың өсімі мен әлеуметтік тұрақтылық тежелуі мүмкін. Сондықтан Қазақстан Үкіметі инфрақұрылымды жаңарту мен дамытуға ерекше көңіл бөліп, нақты шаралар қабылдап жатыр.
Соңғы жылдары мемлекет бұл бағытқа ауқымды инвестициялар тартып, жүйелі реформалар жүргізуде. 2024 жылғы қаңтар-қараша айларында елімізде орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі 10,3%-ға өсіп, 6 852,6 млрд теңгені құрады. Бұл жұмыстардың 91,1%-ын жеке құрылыс ұйымдары, 8,5%-ын шетелдік компаниялар, ал 0,4%-ын мемлекеттік ұйымдар атқарды. Инженерлік инфрақұрылымды жетілдіру жолындағы бұл ілгерілеу экономиканың тұрақты дамуы мен азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған маңызды қадам. Алайда, елдегі энергетикалық инфрақұрылымның ескіруі өзекті мәселе болып отыр. Қазіргі таңда электр станцияларындағы негізгі жабдықтардың тозуы 56%-ға жеткен, ал кейбір нысандарда бұл көрсеткіш 85-88%-ды құрайды. Бұл жағдай еліміздің энергетикалық қауіпсіздігіне қатер төндіріп, экономиканың тұрақты дамуына кедергі келтіруі мүмкін.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев бұл саладағы реформаларға баса назар аударып, инфрақұрылымды дамыту ісін жаңа деңгейге көтеру қажеттігін атап өтті. Оның айтуынша, энергетикалық және коммуналдық нысандарды жаңғырту – уақыт күттірмейтін мәселе. Президенттің тапсырмасы бойынша Үкімет жаңа тариф саясатын жүзеге асыруды жалғастырады. Егер тарифтер нарық талаптарына сәйкес болмаса, электр энергиясымен, жылумен және сумен тұрақты қамтамасыз ету мүмкін болмайды.
Қазақстан Үкіметі инфрақұрылымды жаңарту үшін алдағы бес жылда шамамен 7 трлн теңге бөлуді жоспарлап отыр. Бұл қаражат энергетикалық инфрақұрылымды жаңғыртуға, сумен жабдықтау жүйелерін жетілдіруге және жылумен қамту жүйелерінің тиімділігін арттыруға бағытталмақ. Бұл шаралар нәтижесінде инфрақұрылымның тозу деңгейі 40%-ға дейін төмендеп, энергиямен қамтамасыз ету сапасы айтарлықтай жақсарады.
2029 жылға дейінгі ұлттық инфрақұрылымдық жоспар аясында энергетика саласында 46 ірі жоба жүзеге асырылмақ. Жаңа электр станцияларын салу, газдандыру жұмыстарын жеделдету, су және жылу жүйелерін жаңғырту арқылы халықтың әл-ауқатын арттыру көзделген. Сонымен қатар, цифрлық технологияларды енгізу арқылы инфрақұрылым саласындағы процестер автоматтандырылып, қызмет көрсету сапасы жоғарылайды.
Цифрлық технологияларды енгізу де инфрақұрылым саласындағы маңызды қадамдардың бірі. Smart Grid жүйелері электр энергиясын тиімді пайдалануға мүмкіндік берсе, интеллектуалды су және жылу есептеу құралдары коммуналдық қызметтерді оңтайландыруға жол ашуда. Бүгінде еліміздің ірі қалаларында сумен жабдықтау мен электр желілерін басқарудың цифрлық платформалары енгізіліп, қызмет көрсету сапасы айтарлықтай жақсарды.
Жаңа технологиялар мен инновациялық шешімдерсіз инфрақұрылым саласының тиімді дамуы мүмкін емес. Сондықтан Қазақстан болашақта бұл салаға инвестицияларды ұлғайтып, оны әлемдік стандарттарға сәйкестендіруді жалғастырады. Жоғары технологиялар мен кешенді инфрақұрылымдық жобалардың іске асырылуы ел экономикасының өсуін жеделдетіп, Қазақстанды аймақтағы жетекші елдердің қатарына қосуға мүмкіндік бермек.
