ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУ – ҰЛТ БОЛАШАҒЫ ҮШІН ТИІМДІ ЖОБА

Жергілікті өзін-өзі басқару – өте сәтті жобалардың бірі. Себебі жоғарыға жалтақтау, ол жақтан бұйрық, тапсырма күту көптеген істерге кедергісін келтірері анық. Әр аудан, әр ауыл басшысы елдің ортасында жүріп, ашық сайлауда жеңіске жетіп, халықтың ықыласына ие болса, ол үлкен мәртебе! Президент Қасым-Жомарт Тоқаев былтыр 1 қыркүйектегі Жолдауында орталық мекемелерді оңтайландыру арқылы жергілікті атқарушы органдардың өкілеттігін айтарлықтай кеңейту керек екенін айтқан еді. Себебі бұл тәсіл қордаланған мәселелерді өңірлерде, ел ішінде шешуге мүмкіндік береді. Сондықтан, жергілікті өзін-өзі басқару мәселелеріне, қоғамдық кеңестердің, пәтер иелері кооперативтері мен мүлік иелері бірлестіктерінің қызметін өзгертуге айрықша назар аудару мәселесін көтерген. Мұндай ұйым Астанада былтыр ғана құрылды. Оның құрамында кіл елге танымал тұлғалар топтасқан. Астана қаласының қоғамдық кеңесі өз қызметін 2022 жылғы 11 сәуірде бастады. Кеңестің барынша нақты және мақсатты қызметін орындау үшін 5 комиссия құрылды. Олардың әрқайсысының өз жауапкершілік саласы бар. Қазақстандағы «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» қағидаты қоғамның жергілікті өзін-өзі басқару институттарын дамыту қажеттілігіне байланысты өзгерістердің қажеттілігін көрсетеді. Азаматтық қоғамды кезең-кезеңімен жандандыру елдің жергілікті қоғамдастығының Конституциялық құқықтардың іске асырылуын дербес бақылау мүмкіндіктеріне ұмтылысын көрсетеді. Бұл өз кезегінде жергілікті өзін-өзі басқаруға Мемлекеттік басқару институттарының ұстанымдары мен халықтың мүдделерін жақындастыруға қамқорлық жасау үшін ресми өкілеттіктер алуға мүмкіндік береді. Сондықтан «Жергілікті өзін-өзі басқару туралы» заң жобасын қараудың өзектілігі мен уақытылығына күмән келтірмейді. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес Ұлттық экономика министрлігі Жергілікті өзін-өзі басқаруды дамытудың 2025 жылға дейінгі тұжырымдамасының жобасын әзірлегені белгілі. Онда қамтылған мәселелердің бәрі де демократиялық даму жолына түскен қоғамымыз үшін маңызды. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының елді мекендердің тіршілігін сапалы қызметтермен қамтамасыз ету үшін қаржы ресурстары бекітілген өкілеттіктері мен құралдары болады. Өз кірістерінен түскен қаражат тек ауылдық округті дамытуға және жергілікті қоғамдастық жиынымен келісу бойынша жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге бағытталады. Жергілікті өзін-өзі басқарудың бюджетімен жұмыс істеудің ерекше тәртібі енгізіледі. Ол бизнес-үдерістерді едәуір оңтайландыруға, бюджеттік бағдарламаларды ірілендіруге мүмкіндік береді, бұл – уақыт пен қаражатты үнемдеудің бір жолы. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің 2022 жылғы 16 наурыздағы «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы» Қазақстан халқына Жолдауында: «Саяси жаңғыру аясында мәслихаттар жергілікті өзін-өзі басқарудың негізгі буынына айналуға тиіс. Бүгінде олар жергілікті мемлекеттік басқару әрі жергілікті өзін-өзі басқару институты ретінде гибридті сипатқа ие болып отыр. Сондықтан мәслихаттардың өкілеттігін нақты белгілеу қажет», – деп көрсетті. Бұл, әрине, жүзеге асуы тиіс міндет. Сонда ғана елімізде әділетті қоғам, жаңару мен жаңғыру белең алмақ.