Ұлттық аспаптардың бәрі қастерлі. Домбыра қазақтың ұлттық музыкалық мұрасы ретінде қала береді Қадыр Мырза Әлі ақынша айтсақ: «Екі ішектің бірін қатты, бірін сәл-пәл кем бұра, нағыз қазақ – қазақ емес, нағыз қазақ – домбыра! Білгің келсе біздің жайды, содан сұра тек ғана: Одан асқан жоқ шежіре, одан асқан жоқ дана!». Қазақ халқы домбыраны көне заманнан бері қуанышта да, қайғыда да бірдей қолданып келеді. Олар домбыраның сыңғырлаған үнімен халқымыздың тарихын, салт-дәстүрін, мызғымас құндылықтарын жеткізген. Ал домбырада ойнау өнері мен күйлер ұрпақтан-ұрпаққа аманат болып жалғасып отырған.
Бүгінгі ақпараттық технологиялар ғасырында жастар жаңартылған фольклорлық музыканың дыбысын көбірек ұнататын кезде, домбыраға деген қызығушылық жоғалып кеткен жоқ. Әсіресе ауылдық жерлерде ерекше дәріптеледі. Бұған дәлел – Жаңалық ауылының №27 орта мектебінде құрылған "Жас қыран" балалар домбыра ансамблі. Ансамбль жетекшісі Айдана Даукеннің айтуынша, алғашқы балалар үш жыл бұрын өзі құрған домбыра үйірмесіне келген. Айдана Қайратқызы 2011 жылы Абай атындағы ҚазҰПУ-нің "Музыкалық білім беру"мамандығы бойынша музыкатану факультетіне оқуға түсіп, дәстүрлі ән факультетін бітірген. Оның негізгі құралы-домбыра. Сондықтан ансамбль құру, домбырада ойнай алатын талантты балаларды тарту туралы ой келді. «Арт спорт» бағдарламасының арқасында ансамбль құрылды, Айдана осы бағдарламаға сәйкес көптеген балаларды тәрбиеледі. Бүгінде ансамбль құрамында 25 бала бар. Олармен жас педагог шығармашылықпен айналысады, репертуар әзірлейді. Оқушылар көптеген күрделі композициялар ойнайды. Мысалы, олардың репертуарында күрделі күйлер, әйгілі композиторлардың түрлі шығармалары бар. Балалар «Адай», «Балбыраун» күйлерін Құрманғазы Сағырбайұлы, «Ерке сылқым» Әбдімомын Желдібаев және басқа да халық әндерін ойнай алады. Ансамбль «Дара сазды домбыра» жеке домбыра байқауына және мектеп концерттеріне қатыса отырып, өзінің шығармашылық тәжірибесін жинақтап қана қоймай Талғар жұртшылығының мойындауына ие болды. Ансамбльдің құрамындағы балалар жеке байқауларға қатысып, жүлделі орындарға ие болды. Үш жыл бұрын Домбыра мерекесіне орай ансамбль қатысушылары Мәдениет министрлігінен құрмет грамотасын алды, ал жетекшісі Айдана Даукеннің өзі "үлгілі мұғалім"төсбелгісімен марапатталды.
– Менің барлық шәкірттерім бала кезінен бастап халық музыкасымен нәзік байланыс орнатып, музыкамен бірге өсіп келе жатқан жастар, – дейді музыкант.
Әрине, аз уақыт ішінде Жаңалық ауылының кішкентай домбырашылары ежелгі қазақ аспабын жетік меңгеріп, қалалық, аудандық, облыстық, республикалық іс-шаралар мен конкурстарға белсенді қатысып, өздерін таныта білді. Марапаттар қоржынында алғыс хаттар, құрмет грамоталары жеткілікті. Бір сөзбен айтқанда, шағын ауыл мектебінің домбыра ансамблі белсенді өмір сүруде. Балалар концерттерде әдемі қазақ әуендерін көрермендерге сыйлағанды ұнатады. Адамдар оларды әрқашан жүректерімен тыңдайды. «Жас қыранның» болашағы зор екеніне сенімдімін!
Домбыраға деген қызығушылық әрі музыкалық аспаптың танымалдылығы ешқашан да тоқтаған емес. Бүгінде домбыраның құлағында ойнайтын жастар көп. Бұл қуантарлық жайт. Бұл дәстүрді сақтап, оны келесі ұрпаққа аманат етіп тапсыру біздің қолымыздан келеді.
Әрбір шаңырақтың төрінде ілулі тұратын домбыра ұлттық өнерді ұлықтайды. Оны ұлтымыздың жаны дерсің. Халқымыз бабаның көзіндей, қазақтың өзіндей болған қастерлі дүниенің қадір-қасиетін құрметтей біледі. Әдетте домбырасы жоқ шаңырақты мұрасы жоқ үй ретінде бағаланады. Ғасырлар бойы сақталған даланың рухы мен бабаның ғұрпын бүгінге жеткізген ұлттық құндылықтың тамыры тым тереңде жатыр. Домбыраның өзіне тән үні бар, сол қоңыр үнді нағыз шебер ғана өз нақышына келтіріп орындай алады. Қашанда қазақ пен домбыра егіз екенін айтады. Екеуінің біртұтас ұғымға айналып кеткеніне тарих куә. Сол қасиетті қара домбыраның күмбірлеген үні талай қазаққа рух береді. Оның шанағынан төгілген әсем әуен мен тәтті күйге тәнті болып, құлақ құрышын қандырамыз.
Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда, ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс.
